Hlýrra var á Grænlandi árin 1930-1950

Þeir sem hafa séð myndina eftir Al Gore, An Inconvenient Truth, muna kannski eftir því að í þeirri heimildarmynd er haldið fram að á Grænlandi hafi verið mikil og óvenjuleg bráðnun í gangi frá árinu 1992. Al Gore sýndi kort af Grænlandi sem sýnir útbreiðslu bráðnunarinnar með rauðum lit (gerir það meira dramatískt). Eftir það býr Gore til framtíðarsenu sem sýnir afleiðingar þess ef allur Grænlandsjökull myndi bráðna með tilheyrandi sjávarborðs hækkun um allan heim. Sjávarborð myndi hækka um 6 metra og t.d. myndi Flórída og Holland að mestu hverfa undir sjó.

En skoðum nú nokkra hitastigsferla fyrir Grænland sem sýna þróunina til lengri tíma.  Lengstu mælingarnar eru frá Angmagssalik í Suður Grænlandi. Hitastigsferillinn til hliðar sýnir árshitastig þar frá árinu 1895 til 2009. Kemur í ljós að yfirleitt var hlýrra á árunum 1930 til 1950. Hæsti meðalhitinn mældist þar hinsvegar árið 2003. Það ár var óvenjulhýtt á Grænlandi en sýndi enga langtímaþróun því árin 2004-2009 hafa öll verið í meðallagi og töluvert lægra en hámark hitastigs áranna 1930-50.

Skoðum nú stöðina Nuuk á Vestur Grænlandi.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Sömu þróunina má sjá þar. Hitatoppurinn árið 2003 fyrir Angmagssalik kemur ekki eins skýrt fram í Nuuk og hlýjast var um 1930 og 40.Upplýsingarnar eru fengnar hér. Og hér er umfjöllun.

Í þessari grein í Science árið 2000, skrifar Krabill og fleiri um hitastigsmælingar á Grænlandi: 

"Greenland temperatures records from 1900-1995 show the highest summer temperatures in the 1930s, followed by a steady decline until the early 1970s and a slow increase since. The 1980s and 1990s were about half a degree colder than the 96-year mean. Consequently, if present-day thinning is attributable to warmer temperatures, thinning must have been even higher earlier this century".

 Svipaðar upplýsingar er hægt að finna í grein sem birtist í Geophysical Research Letters árið 2006 eftir Chylek og fleiri. 

Svo af þessum upplýsingum sést að ef það er mikil bráðnun nú í gangi á Grænlandi þá er hún ekki óvenjuleg því það var hlýrra um nokkurra áratuga tímabil um miðja 20. öld. Þrátt fyrir hlýindin þá bráðnaði Grænlandsjökull ekki þá með tilheyrandi hækkun á sjávaryfirborð. Að mínu mati er því lítil hætta á að það gerist á næstu árum því líklegra er en ekki er að það muni kólna. Athyglisverð þróun hefur t.d. verið á toppi Grænlandsjökuls en síðastliðinn september mældist þar 46 stiga frost sem er það lægsta nokkurn tíma. Reyndar voru slegin met einnig tvö árin þar á undan, sjá hér á síðu Dönsku Veðurstofunnar.       

Áfram mótmælt í Kaupmannahöfn

Athugasemdir

[Karl Jóhann Guðnason, 13.12.2009 kl. 16:09]

Varðandi mótmælin, hverju eru þeir að mótmæla?

[SeeingRed, 13.12.2009 kl. 17:42]

Þetta er athyglisvert svo ekki sé meira sagt.

[Ágúst H Bjarnason, 13.12.2009 kl. 20:23]

Takk fyrir góða grein.

Ég fjallaði um svipað fyrir þrem árum  hér.  Var þó ekki með svona góða hitaferla.

[Höskuldur Búi Jónsson, 13.12.2009 kl. 21:56]

Sæll Karl - þú baðst okkur á loftslag.is að koma með athugasemd.

Hluti af skýringunni er að leita í því hvernig jöklar bráðna. Ef við setjum t.d. ekki punkt í tilvitnunina eins og þú gerir, heldur höldum áfram að lesa greinina þá segja höfundar þessarar greinar frá árinu 2000 eftirfarandi:

..., with total nearcoastal thinning of 100 m or more along most of the coast. To some extent, this scenario is supported by historical data indicating widespread glacier retreat since the 1800s. However, thinning rates exceeding 1 m/year on many of the glaciers during the survey period are probably too large to be explained in this way,leaving a change in ice dynamics as the most likely cause.

Þeir finna að vísu ekki frekari útskýringar á því, né geta gert grein fyrir því hvort slíkt hafi gerst áður - en allavega þá telja þeir víst að lofthitinn einn sé ekki aðalþátturinn í bráðnuninni.

Þá komum við að nýrri athugunum. Tómas Jóhannesson skrifaði gestapistil fyrir loftslag.is fyrir stuttu (sjá Jöklabreytingar og hækkun sjávarborðs heimshafanna) og segir þar meðal annars:

Talið var líklegt að Grænlandsjökull mundi rýrna af völdum hlýnandi loftslags en það var til skamms tíma eingöngu rakið til aukinnar bráðnunar við yfirborð vegna hærri hita. Spár um hækkun sjávarborðs af völdum jökla byggðust þannig einkum á líkanreikningum af jöklaleysingu. Mælingar á hraða ísskriðs á Grænlandsjökli á síðustum árum sýna hins vegar mjög mikla hraðaaukningu sem ekki hafði verið spáð fyrir um. Áhrif Grænlandsjökuls á sjávarborð heimshafanna eru ekki síst tilkomin vegna þessa aukna hraða og aukinnar kelfingar í sjó fram af hans völdum.

Einnig segir þar:

Hin uppgötvunin tengist bæði Grænlandsjökli og Suðurskautsjöklinum og felur í sér merkileg áhrif sjávarhita á hreyfingu jöklanna. Á árunum 2000–2004 mældist mikil hraðaaukning á mörgum skrið­jöklum á Suðaustur-Grænlandi sem talin er hafa stafað af hærri sjávarhita við ströndina. Hærri sjáv­ar­hiti bræðir hafís á fjörðum og dregur þar með úr viðnámi sem jökultungurnar mæta þegar þær skríða í sjó fram. Þessi hraðaaukning reyndist tímabundin en sýndi hversu viðkvæmur Grænlands­jökull getur verið fyrir breytingum sem ekki hafði verið gert ráð fyrir til þessa að skiptu miklu máli.

Ég er reyndar ekki nógu vel að mér í jöklasögu Grænlands til að bera saman núverandi bráðnun og bráðnunina þá - né veit ég um upplýsingar um sjávarhitagögn frá Grænlandi á þessum tíma - en þau eru eflaust stopul. Ef þú getur bent mér á slík gögn, þá gætum við farið að tala saman og spekulera í því hvort bráðnun Grænlandsjökuls nú sé meiri eða minni en áður.

Hitt er annað - að menn eru almennt séð ekki á því að þetta gerist á næstu áratugum (þ.e. að Grænlandsjökull bráðni að miklu leiti) - en nýleg gögn benda til þess að þetta geti gerst hraðar en áður hefur verið reiknað með  og því bætist sú vitneskja við þau spálíkön sem spá hærri sjávarstöðu á þessari öld. Athugaðu að hitastig á eftir að aukast töluvert á næstu áratugum (sjávarhiti og lofthiti) og þá eflaust á Grænlandi líkt og annars staðar og miðað við hvernig jökullinn brást við milli áranna 2000 og 2004, þá er óhætt að hafa smá áhyggjur af því hvernig hann mun bregðast við.

Sjá t.d. eftirfarandi greinar:

Increasing rates of ice mass loss from the Greenland and Antarctic ice sheets revealed by GRACE

Extensive dynamic thinning on the margins of the Greenland and Antarctic ice sheets

[Karl Jóhann Guðnason, 14.12.2009 kl. 10:38]

Takk fyrir þessa athugasemd.  Já eflaust er hægt að útskýra þessar breytingar á jöklinum með öðrum orsökum en lofthita, en lofthitinn hlýtur auðvitað aðvera stór hluti af ferlinu. Kannski var jökullinn að bregðast við hlýnuninni (eins og kemur t.d. fram við Angmagssalik) sem varð á 10. áratug síðustu aldar. Og varðandi sjávarhita mælingar við Grænland þá veit ég ekki um nein slík gögn eins og er.

Tómas segir eftirfarandi í greininni:

"Þessi hraðaaukning reyndist tímabundin en sýndi hversu viðkvæmur Grænlands­jökull getur verið fyrir breytingum sem ekki hafði verið gert ráð fyrir til þessa að skiptu miklu máli."

Þetta er rétt, hraðaaukingin reyndist tímabundinn.  Í grein sem birtist í Science árið 2007 er einmitt fjallað um þetta. Tveir stærstu skriðjöklar Grænlands hopuðu árið 2004 en ástand jöklanna fór í sama horf og áður var árið 2006. En eins og kemur fram í Climate of Extremes, þá ekki bara hættu þeir að hopa heldur byrjuðu þeir að skríða fram.

Ég efast að það sé meiri hætta núna á því að Grænlandsjökull fari að bráðna hröðum skrefum svo lengi sem hitastig er það lágt og mælist nú. Sérstaklega ef með það í huga ef það var í raun og veru hlýrra um miðja síðustu öld á Grænlandi. Svo ég myndi ekki fara að hafa áhyggjur fyrr en hitastig fer að mælast hærra en var þá.     Kíki á þessar greinar ;)